درخت مقدس، درخت سخنگو و روند شکل گیری نقش واق

Authors

علیرضا طاهری

abstract

در برخی جوامع، درخت مورد احترام و پرستش واقع می شده است. درخت در کهن ترین تصویرش، درخت کیهانی غول پیکری است که رمز کیهان و آفرینش است. با توجه به ارتباط تنگاتنگ درخت با زندگی بشر، بسیاری از جوامع حالتی از قداست را برای درخت قایل بودند. رابطه انسان و درخت و قدسیت آن به گونه ای در آمد که زایش انسان را از درخت تصور کردند و این اعتقاد بخشی از مراسم آیینی، جادویی و هنری برخی از اقوام را تحت تأثیر قرار داد. از سوی دیگر، در برخی از تصاویر این درخت است که از بدن انسان روییده است. درخت سخنگو و درخت واق واق از نمونه درختان افسانه ای هستند که در فرهنگ و هنر اسلامی وارد شده اند. اشکال واق واق که توسط نگارگران ایرانی ارائه شده اند، اختلاط و امتزاج ترکیب های تزیینی و تخیلی را به نحو زیبایی به نمایش گذاشته اند. در این مقاله سعی خواهد شد پاسخ هایی برای این سؤالات یافته شود : 1. نقطه مشترک درخت و انسان، در اعتقادات و افسانه های ملل چیست؟ 2. چه ارتباطی بین درخت مقدس، درخت زندگی ، درخت سخنگو و نقوش واق وجود دارد؟ فرضیات مطرح : از قابلیت های مشترک بین درخت و انسان می توان باروری، نمو و زایش را عنوان کرد. درخت به مثابه نماد باروری و زایش در کنار انسان مطرح بوده، بنابراین یک ارتباط تنگاتنگی بین این دو موجود وجود دارد که منجر به خلق افسانه های خارق العاده ای شده است. درخت مقدس، درخت زندگی، درخت سخنگو و درخت واق واق با میوه های انسانی و حیوانی نیز با توجه به این موضوع به وجود آمده و در فرایندی منجر به شکل گیری نقش واق شده اند. از اهداف این تحقیق شناخت ارتباط درخت و انسان در تفکرات و باورهای عامه منعکس در ادبیات داستانی و آثار هنری است. در این رابطه تحقیقات نادری در ایران صورت پذیرفته و بیشتر به مبحث نقش واق پرداخته شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

درخت مقدس، درخت سخنگو و روند شکل‌گیری نقش واق

در برخی جوامع، درخت مورد احترام و پرستش واقع می‌شده است. درخت در کهن‌ترین تصویرش، درخت کیهانی غول پیکری است که رمز کیهان و آفرینش است. با توجه به ارتباط تنگاتنگ درخت با زندگی بشر، بسیاری از جوامع حالتی از قداست را برای درخت قایل بودند. رابطه انسان و درخت و قدسیت آن به گونه‌ای در‌آمد که زایش انسان را از درخت تصور کردند و این اعتقاد بخشی از مراسم آیینی، جادویی و هنری برخی از اقوام را تحت تأثیر قر...

full text

تصویر و مفاهیم درخت سخنگو بر قالی‌های دستباف

The Persian carpet has invariably been a means for expression of the beliefs and traditions of various people of this country. Among various plant and animal motifs, the carpets with the motif of the "Talking Tree" which are also known as “vaq vaq”, have replaced the allegorical and symbolic representation of the decorative designs of carpets with anecdotal motifs due to t...

full text

اماکن مقدس در ارتباط با طبیعت (آب، درخت و کوه)

توجه به طبیعت و گرامیداشت مظاهر آن همچون آتش، آب، گیاه، خورشید، ماه و ستارگان از گذشته های دور مرسوم بوده است. درباورهای اسطوره ای ایرانیان باستان آب، گیاه، ماه و خورشید از نمادهای اَناهیتا و مهر بوده اند. مهر مظهر نور و فروغ خورشید که پرستش او در کنار آب انجام می شده و هم چنین نیایش اَناهیتا ایزدبانوی آبها و باروری و حاصلخیزی در ارتباط با آب و گیاه بوده است. اغلب نیایشگاههای ایزدان مهر و ماه (...

full text

شناسایی و طبقه بندی نقش درخت واق واق در فرشهای سده های دهم تا سیزدهم هجری ایران

نقش مایۀ درخت سخنگو یا درخت واق واق، که در داستان ها و افسانه های سرزمین های گوناگون ریشه دارد، به اشکال مختلفی بر آثار هنری نمایان شده است. این نقش سرچشمۀ پیدایش نقوش تزیینی واق است که ترکیبی از سر جانداران طبیعی یا تخیلی با ساقه ها و گل های اسلیمی و ختایی است و به عنوان یکی از نقش مایه های اصلی قالی بافی ایران مطرح می شود و در طرح های مختلفی چون لچک ترنج و درختی جلوه گر می شود. این نقوش گونه ...

full text

بازخوانی کهن الگوی سه گانه مقدس با محوریت نقش مایه درخت سرو در هنر ایرانی

مفهوم سه‌گانه بین نمادها به صورت سه‌گانۀ مقدس، نمونه‌های بسیاری دارد. درخت به عنوان عنصر کلیدی و مهم در بیشتر این سه‌گانه‌ها به چشم می‌آید؛ این درخت سرو به دلیل اهمیت بسیار و تقدسی که در فرهنگ و هنر ایران زمین دارد، نقش محوری را در سه‌گانه ایفا می‌نماید. پژوهش حاضر درواقع پاسخ به این پرسش اصلی: بازخوانی نقش‌مایۀ سرو در کهن الگوی سه‌گانه در ایران است. ازهمین‌رو، مطالعه و تشریح این نقش‌مایه با آو...

full text

درخت تجمیع داده براساس الگوریتم پویای شکل گیری رودخانه درشبکه حسگر بی سیم

One of the main challenges in Wireless Sensor Networks is the limited energy of nodes which can cause to reduce the lifetime of nodes and whole network respectively. Transmissions between the nodes consumes most of the nodes' energy so minimization of unnecessary transmissions can led to reduction of energy consumption. Therefor routing protocols designed based on optimal energy consumption are...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی باغ نظر

Publisher: دکتر سید امیر منصوری

ISSN

volume 8

issue 19 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023